Krajobraz nocy: jak będzie wyglądał w przyszłości?

Współczesne miasta stoją przed wyzwaniem ponownego zdefiniowania roli światła w przestrzeni publicznej. Podczas konferencji „Mocno Zielone Miasto” 2024, która towarzyszyła 31. Targom ZIELEŃ TO ŻYCIE, dr inż. arch. Magdalena Zienowicz poruszyła kluczowe zagadnienia związane z projektowaniem nocnego krajobrazu i wpływem nadmiernego oświetlenia na środowisko oraz zdrowie ludzi. W dobie postępującej urbanizacji i wszechobecnej elektryfikacji coraz częściej mówi się o negatywnych skutkach zanieczyszczenia światłem i potrzebie świadomego zarządzania nocą w miastach.

Jak aranżować nocny krajobraz?

Tradycyjne podejście do oświetlenia miejskiego koncentrowało się głównie na zwiększaniu widoczności i bezpieczeństwa. Jednak obecnie projektanci coraz częściej zwracają uwagę na to, jak światło wpływa na ekosystemy, percepcję przestrzeni oraz jakość życia mieszkańców. Dr Zienowicz podkreśliła, że odpowiednio zaprojektowane oświetlenie może:

redukować efekt zanieczyszczenia światłem,
podkreślać estetykę przestrzeni publicznych,
sprzyjać zachowaniu naturalnych rytmów dobowych ludzi i zwierząt,
tworzyć wyjątkowe nocne doświadczenia wizualne w miastach.

Czy jesteśmy gotowi na przedefiniowanie pojęcia światła?

W ostatnich stuleciach światło stało się nieodłącznym elementem przestrzeni miejskiej, często prowadząc do eliminacji naturalnej ciemności. Dr Zienowicz zwróciła uwagę na potrzebę zmiany podejścia do projektowania oświetlenia poprzez:

stosowanie inteligentnych systemów sterowania światłem,
ograniczanie niepotrzebnego oświetlenia,
tworzenie przestrzeni ciemności jako wartości estetycznej i ekologicznej,
rozwój badań nad wpływem światła na zdrowie i środowisko.

Normy oświetleniowe w miastach przyszłości

W ramach współpracy z Centrum Badawczo-Rozwojowym MGGP Aero, dr Zienowicz prowadzi badania nad rozwiązaniami wspierającymi zarządzanie infrastrukturą oświetleniową w miastach. Efektem tych badań są innowacyjne „Nocne Mapy Światła” (NMS) oraz inne narzędzia analityczne, które mogą pomóc w optymalizacji oświetlenia i redukcji jego negatywnego wpływu.

Korzyści ekologiczne i społeczne

Ograniczenie nadmiernego oświetlenia przynosi szereg korzyści:

Ekologiczne: ochrona bioróżnorodności i redukcja negatywnego wpływu światła na zwierzęta nocne,
Społeczne: poprawa jakości snu mieszkańców i zwiększenie komfortu życia w mieście,
Estetyczne: wykorzystanie cienia i mroku jako elementów projektowych, podkreślających unikalny charakter nocnego krajobrazu.

Konferencja Mocno Zielone Miasto – więcej niż wydarzenie branżowe

Konferencja Mocno Zielone Miasto to kluczowe wydarzenie branżowe, które gromadzi ekspertów zajmujących się zielenią miejską, architekturą krajobrazu i planowaniem przestrzennym. Poruszane są tutaj aktualne wyzwania związane z adaptacją miast do zmian klimatycznych, retencją wody i innowacyjnymi technologiami w planowaniu urbanistycznym. Współpraca naukowców, praktyków i przedstawicieli administracji jest kluczowa dla skutecznej transformacji miast w bardziej przyjazne przyrodzie i mieszkańcom.

Właśnie pracujemy nad programem kolejnej edycji Konferencji, która odbędzie się 5 września 2025 roku podczas 32. Międzynarodowych Targów ZIELEŃ TO ŻYCIE!

Jak projektować noc na terenach zieleni miejskiej? | Magdalena Zienowicz