Wojciech Januszczyk i Michał Książek o mitach w projektowaniu ogrodów

 

Czy ogród rzeczywiście jest namiastką utraconego raju? Na to pytanie odpowiedzieli architekt krajobrazu Wojciech Januszczyk oraz poeta i reportażysta Michał Książek. Podczas inspirującej prelekcji na Spotkaniu Twórców Ogrodów, które towarzyszyło 31. edycji Międzynarodowych Targów ZIELEŃ TO ŻYCIE prelegenci rozprawili się z mitami na temat projektowania ogrodów. Okazuje się, że ogród przydomowy to przestrzeń, która często ma niewiele wspólnego z biblijnym rajem.

 

Czy ogród jest namiastką utraconego raju?

 

Pasją Wojciecha Januszczyka jest słowo i jego moc. Pochwała lenistwa, zarastanie, równoprawność w projektowaniu przestrzeni, obalanie mitów o nieużytkach i sadzeniu drzew w mieście, nieestetyczna estetyka to pojęcia, na których skupia swoje działania edukacyjne. Architekt krajobrazu i założyciel Fundacji Krajobrazy na Spotkaniu Twórców Ogrodów 2024 wystąpił razem z Michałem Książkiem – autorem książki „Atlas dziur i szczelin”.

 

 

Prelegenci zwrócili uwagę, że współczesne ogrody nie są rajem, lecz raczej przestrzenią dominacji i kontroli. Pełne egzotycznych roślin i wymuszonych układów przestrzennych, odzwierciedlają kolonialne podejście do przyrody. Człowiek, pełniący w nich rolę demiurga, kształtuje naturę według własnych oczekiwań, eliminując to, co uznaje za zbędne czy nieestetyczne. Jak zauważyli, miejsca pozornie nieuporządkowane, zaniedbane stanowią kluczowe enklawy bioróżnorodności.

 

Prelekcja zakończyła się refleksją nad możliwością zmiany podejścia do ogrodów przydomowych. Wojciech Januszczyk zachęcił uczestników do myślenia o ogrodach nie jako o odizolowanych, kontrolowanych przestrzeniach, ale jako o częściach większego, dynamicznego krajobrazu.

Być może nadszedł czas, aby zaakceptować ogród jako miejsce, w którym natura ma prawo do własnych decyzji? Zamiast narzucać jej rygorystyczne formy, może warto pozwolić jej na spontaniczny rozwój i dostosować do jej własnego rytmu? Czy jesteśmy gotowi na taką zmianę?

Słowa mają moc! Wojciech Januszczyk i nieestetyczna estetyka

 

Wojciech Januszczyk to architekt krajobrazu, który swoją działalnością przekracza granice tradycyjnego projektowania. Jako pracownik Instytutu Architektury Krajobrazu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz wykładowca w Akademii Bialskiej Nauk Stosowanych, kształci kolejne pokolenia specjalistów, inspirując ich do nowoczesnego podejścia w planowaniu przestrzeni. Jest właścicielem pracowni projektowej Krajobrazy i fundatorem Fundacji Krajobrazy, dzięki której realizuje innowacyjne działania w obszarze zieleni miejskiej i przestrzeni publicznych.

 

Jednym z kluczowych pojęć, które wprowadza do dyskursu o architekturze krajobrazu, jest „zarastanie” – idea przywracania naturalnego charakteru przestrzeni publicznych i prywatnych. Promuje również wdrażanie zasad gospodarki obiegu zamkniętego do projektowania i budowania obiektów architektury krajobrazu. Jego pasja do słowa przekłada się na aktywność edukacyjną i popularyzatorską. W swoich działaniach obala mity dotyczące roli zieleni w miastach, propaguje ideę równoprawności w projektowaniu przestrzeni, a także stawia pytania o estetykę współczesnych ogrodów.

 

Michał Książek o przyrodzie, która przejmuje miasto

 

Michał Książek to wszechstronny twórca, który łączy pasję do słowa pisanego z fascynacją przyrodą i kulturą. Poeta, reportażysta, kulturoznawca, inżynier leśnik i ornitolog, zasłynął jako autor literatury eksplorującej relację człowieka z przestrzenią i naturą.

Jego literacka kariera nabrała rozpędu dzięki książce Jakuck. Słownik miejsca, za którą w 2014 roku został nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii eseistyka. Następnie zadebiutował jako poeta tomem Nauka o ptakach, który zdobył Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius 2015 w kategorii debiut roku. Tom ten przyniósł mu również nominacje do Nagrody Literackiej Nike 2015 oraz do XI Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego „Złoty Środek Poezji” na najlepszą debiutancką książkę poetycką roku 2014.

 

 

Szczególne uznanie przyniosła mu Droga 816, reportaż będący literackim zapisem wędrówki wzdłuż tytułowej trasy, biegnącej wzdłuż wschodniej granicy Polski. Książka zdobyła Nagrodę Literacką Gdynia 2016 w kategorii esej, Nagrodę Literacką Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego za najlepszą książkę roku 2015 oraz Nagrodę Magellana 2016. Ponadto została nominowana do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki, Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii proza oraz Nagrody im. Beaty Pawlak. W 2018 roku Droga 816 ukazała się w niemieckim przekładzie, zdobywając nowych czytelników poza granicami Polski.

W swojej najnowszej książce Atlas dziur i szczelin łączy precyzyjny język z wrażliwością na detale otaczającego świata, pisząc o przyrodzie, która powoli, zaczynając od szczelin, dziur i pęknięć w betonie, przejmuje miasto.

 

Spotkanie Twórców Ogrodów – inspiracja dla projektantów i miłośników ogrodów

 

Spotkanie Twórców Ogrodów to wyjątkowe wydarzenie, które inspiruje i prowokuje do myślenia, łączy pasjonatów i ekspertów zajmujących się projektowaniem i pielęgnacją ogrodów. Obecnie pracujemy nad programem kolejnej edycji, która odbędzie się 6 września 2025 roku podczas 32. Międzynarodowych Targów ZIELEŃ TO ŻYCIE! Jeśli chcesz zobaczyć, co jeszcze ciekawego działo się w minionym roku, sprawdź: PROGRAM SPOTKANIA TWÓRCÓW OGRODÓW 2024.